Zadanie G1.1 - Rozwój dynamicznego Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej
Gdynia prowadzi działania dążące do zrównoważonego planowania mobilności w mieście od wielu lat. Zadanie G1.1, pozwoli na konsolidację istniejących ram miejskich planowania transportu, wykorzystanie technologii informatycznych dla modelowania i opracowanie nowej generacji Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP).
Wykorzystane w zadaniu aplikacje web 2.0 pozwolą na aktywny udział mieszkańców oraz zwiększenie zaangażowania różnych stron w procesie planowania. Wynikiem zadania będzie dokument - kompleksowy Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, który będzie służyć jako model dla polskich i bałtyckich miast.
Chociaż Polska ma ugruntowaną kulturę planowania i podejścia międzysektorowego, to aktywne zaangażowanie obywateli i zainteresowanych stron jest dla nas nowością. Proces aktualizacji i dalszego rozwoju istniejących dokumentów planistycznych w kierunku uzyskania Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) będzie służyć jako przykład dla polskich miast. Pomoże to w określeniu wymagań i warunków przy wprowadzaniu obowiązkowych Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej w polskich miastach. Innowacyjnym elementem w zadaniu jest wykorzystanie nowoczesnych narzędzi symulacyjnych i technologii komunikacyjnych, które pozwoli na gromadzenie danych, modelowanie i udostępniania do publicznej wiadomości informacji (narzędzia opracowywane w ramach zadań: G1.2 Społecznościowe projekty badawcze na rzecz SUMP, G3.1 Model ruchu dla Gdyni, G3.4 Platforma "Mobility 2.0").
Główne cele zadania:
- Integracja istniejących ram planowania transportu w Gdyni,
- Rozwój nowego Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przy udziale wszystkich zainteresowanych stron,
- Akceptacja Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez zainteresowane strony oraz jego przyjęcie przez Radę Miasta,
- Promocja procesu powstawania Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej wśród polskich i bałtyckich miast, jako zbioru najlepszych praktyk.
Stan istniejący
Obecnie w Gdyni obowiązują 3 dokumenty dotyczące planowania transportu. Strategia Rozwoju Gdyni 2003-2013 jest spośród nich najważniejszym dokumentem. Została ona uchwalona przez Radę Miasta w 1998 roku i jest aktualizowana co 5 lat. Jednym z jej priorytetów jest zapewnienie mieszkańcom przyjaznego środowisku, wydajnego systemu transportu miejskiego. Aby cel ten zrealizować zakłada się:
- rozwój i modernizację sieci drogowej miasta,
- integrację środków transportu zbiorowego, w tym budowę węzłów integracyjnych przy stacjach i przystankach SKM,
- połączenie dzielnic miasta z centrum przy pomocy transportu szynowego,
- budowę sieci dróg rowerowych łączących dzielnice z centrum miasta i sąsiednimi miastami,
- zachęcenie mieszkańców do korzystania z transportu zbiorowego poprzez poprawę jakości i oferty usług,
- rozwój sieci transportu trolejbusowego.
Polityka Transportowa Gdyni obowiązuje od 1998 roku. Jest niejako uzupełnieniem Strategii Rozwoju Gdyni. Uwzględnia elementy takie jak: politykę parkingową, redukcję liczby pojazdów, utworzenie stref pieszych w centrum miasta, buspasy i priorytet dla transportu zbiorowego, budowa centrum zarządzania ruchem.
Zarówno, w przypadku Strategii Rozwoju, jak i Polityki Transportowej, zostały określone cele, jednak brak w nich opisanych szczegółów realizacji poszczególnych zadań.
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w Gdyni w latach 2004-2013 jest dokumentem, który wpisuje się w cele wyznaczone w Strategii Rozwoju. Plan nie ograniczył się tylko do wymienienia celów, jakie planuje się poprzez niego osiągnąć. Zawiera on m.in. opis działań, harmonogram, finansowanie, odpowiedzialność oraz sposób ewaluacji. Skupia się on jednak tylko na transporcie publicznym
Niestety, miasto nie posiada żadnych oficjalnych ustaleń dotyczących polityki transportu towarów.
W 2007 roku, w ramach europejskiego projektu BUSTRIP, przygotowany został Plan Zrównoważonego Rozwoju Transportu dla Gdyni (SUTP – Sustainable Urban Transport Plan) na okres 2008-2015. Pomimo, iż nie został on dokończony i uchwalony przez Radę Miasta, jest cennym dokumentem roboczym. W Planie kładzie się nacisk na działania, które kreują zrównoważony transport w Gdyni jako części Trójmiasta. Plan powstał na podstawie oficjalnego, europejskiego przewodnika dotyczącego Planów Zrównoważonego Rozwoju Transportu ELTIS. Ponadto, zawarte w nim raporty i analizy gdyńskiego systemu transportowego, przygotowane przez niezależnych ekspertów, są bardzo przydatne w określeniu dokładnych działań i przedsięwzięć, jakie powinno podjąć miasto w celu rozwoju zrównoważonego transportu.
Wszystkie opisane tam działania mają następujące cele:
- Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko (w tym efektu cieplarnianego oraz hałasu),
- Redukcja emisji spalin w celu ochrony zdrowia,
- Zmniejszenie udziału samochodów osobowych podróżach,
- Zmniejszenie liczby ofiar wypadków drogowych,
SUTP powinien zostać zaktualizowany, rozszerzony i zatwierdzony przez Radę Miasta jako Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) dla Gdyni.
Działania w ramach CIVITAS DYN@MO
W ramach zadania G1.1 powstanie nowy Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni (SUMP – Sustainable Urban Mobility Plan), który powinien zostać uchwalony przez Radę Miasta.
Zostanie on przygotowany na podstawie Planu z projektu BUSTRIP. Zawarte będą w nim m.in. szczegółowe opisy działań, harmonogram realizacji, budżet. Co istotne, będzie on utworzony przy znaczącym udziale społeczeństwa oraz interesariuszy, a także w zgodzie z założeniami najważniejszych dokumentów dotyczących polityki transportowej w mieście.
Aby przystąpić do opracowywania SUMP należy:
- Dokonać weryfikacji istniejącego Planu Zrównoważonego Rozwoju Transportu (BUSTRIP) z obowiązującymi dokumentami dotyczącymi planowania transportu.
- Ocenić obecną sytuację transportową w Gdyni.
- Przygotować wstępną listę celów strategii transportowej miasta, które są osiągalne i możliwe do sprawdzenia.
- Przygotować listę barier, które mogą przeszkodzić w realizacji celów strategii.
- Przygotować listę interesariuszy, którzy powinni zaangażować się w pracę nad nowym Planem oraz ustanowić wraz z nimi zespół zadaniowy.
Przy opracowaniu nowego Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) wykorzystany zostanie 3-poziomowy model transportowy (zadanie G3.1), który będzie przydatny do zbierania danych o ruchu, prezentacji potencjalnych rozwiązań (np. zamknięcia ulic) czy wskazania możliwych do uzyskania efektów działań. Przy pomocy platformy Mobility 2.0 - mobilnagdynia.pl (zadanie G3.4) prowadzone będą konsultacje społeczne na temat poszczególnych elementów Planu.
Proces przygotowywania Planu będzie wsparty licznymi działaniami promocyjnymi. Istotne jest, aby mieszkańcy Gdyni, lokalni politycy oraz interesariusze dowiedzieli się czym jest ten dokument i dlaczego jest on tak ważny w funkcjonowaniu nowoczesnych, rozwijających się miast. Poprzez promocję Planu, Gdynia chce zachęcić ich do aktywnego udziału w kreowaniu polityki transportowej miasta.
Przedstawienie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Radzie Miasta Gdyni planowane jest na lipiec 2016 roku.
Oczekiwane rezultaty
Najważniejsze efekty:
- Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni zaakceptowany przez Radę Miasta,
- Realizacja pierwszego dynamicznego SUMP.
Oczekiwane rezultaty w krótkiej perspektywie czasowej:
- Publiczne debaty na temat zrównoważonego transportu miejskiego,
- Wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w odniesieniu do aktów prawnych opracowanych w dziale planowania miasta,
- Konsolidacja struktur miejskich i planowania transportu.
Oczekiwane rezultaty w średniej i długie perspektywie czasowej:
- Wzrost świadomości społeczności lokalnej i zainteresowanych stroni w kwestii zrównoważonego transportu miejskiego,
- Gdynia modelem zrównoważonego planowania transportu w Polsce.
[zdjęcie tytułowe: Rupprecht Consult]