Czym jest system PRT (Personal Rapid Transit)?
W ramach projektu CIVITAS DYN@MO, zadania G1.2, nasi partnerzy z Politechniki Gdańskiej analizują, czy w Gdyni możliwe jest i uzasadnione wdrożenie systemu PRT (z ang. Personal Rapid Transit) - szybkiego transportu miejskiego. Poniżej przedstawiamy czym jest PRT, a także jak na świecie funkcjonują tego typu systemy.
Personal Rapid Transit (PRT) to Szybki Transport Indywidualny, który łączy cechy indywidualnego i zbiorowego transportu miejskiego. Jest to system typu "point to point", który jest obsługiwany przez małe kilkuosobowe pojazdy, poruszające się zdalnie po lekkiej infrastrukturze bez przystanków pośrednich, po optymalnej drodze, która jest wybierana przez system według kryterium minimalnego czasu podróży. PRT jest transportem automatycznym, prowadzonego bez motorniczego.
Zgodnie z definicją organizacji Advanced Transit Association PRT charakteryzuje się:
- małymi, w pełni zautomatyzowanymi elektrycznymi pojazdami
- lekką, zajmującą niewielką przestrzeń infrastrukturą, która może być zawieszona powyżej ziemi, na ziemi lub pod ziemią
- pojazdami zależnymi od infrastruktury, zarezerwowanej wyłącznie dla tego systemu
- pojazdami dostępnymi do użytku dla pojedynczych osób lub dla małych grup podróżujących razem, poprzez wybór konkretnej trasy
- serwisu, który może być dostępny przez 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu
- pojazdami poruszającymi się po w pełni zintegrowanej sieci i po wszystkich stacjach
- systemem zapewniającym bezpośrednią podróż od stacji początkowej do końcowej bez konieczności zatrzymywania się na przystankach pośrednich
- systemem transportu dostępnym głownie na żądanie, nie posiadającym konkretnego rozkładu jazdy.
Poniżej przedstawiamy przykłady zastosowań/ koncepcje systemów typu PRT na świecie:
Austrans
System oparty na cechach transportu PRT, badany w Sydney od 1998 r., łączy nowe technologie i znane rozwiązania kolejowe dając praktyczny i efektywny system o unikalnej wydajności. Charakteryzuje się tym, że pojazdy mieszczące od 9 do 18 osób osadzone są na czterokołowych wózkach napędzanych elektrycznie i poruszają się po torze, który również pełni rolę zasilania. Największą zaletą systemu jest częstotliwość poruszania się (nawet co 15 sekund), niski koszt budowy i eksploatacji oraz bardzo niski wpływ na środowisko.
Skyweb Express firmy Taxi2000
System projektowany przez firmę Taxi 2000 w oparciu o badania wykonywane na Uniwersytecie w stanie Minnesota. System charakteryzuje sie tym, że małe trzyosobowe pojazdy poruszają się po wąskim zamkniętym torze w kształcie litery U, w którym przemieszcza się zawieszenie pojazdu.
ULTra
W pełni automatyczny system funkcjonujący na lotnisku Heathrow w Londynie, który zapewnia transport ludzi z parkingu samochodowego do Terminalu 5. W skład systemu wchodzą małe, czteroosobowe wagoniki. W celu wyboru trasy pasażerowie na stacji początkowej wybierają cel podróży, po podjechaniu wagonika zostają dowiezieni bezpośrednio do celu. Dzięki zasadzie działania jako autonomiczny pojazd, czas oczekiwania dla pasażerów jest bardzo krótki - w Heathrow wynosi mniej niż 1 min. dla 95% pasażerów.
Vectus
System zapoczątkowany w 2002 r. w Korei, zaowocował budową odcinka doświadczalnego w Szwecji w Uppsali w 2007 r. Charakteryzuje się tym, że czteroosobowe pojazdy poruszają się na napowietrznych szynach z prędkością do 45 km/h, po torze, który ma budowę modułową i wyposażony jest jednocześnie w liniowy silnik indukcyjny. W projekcie VECTUS rinfrastruktura jest solidna i łatwa i może być dostosowana do różnych wymagań i warunków lokalnych, może być stosowana zarówno na poziomie ziemi, na wysokości czy pod ziemią, łatwo ją także zintegrować z istniejącymi budynkami. Pozwala to architektowi lub projektantowi systemu na swobodę dostosowania rodzaj toru do warunków lokalnych.
Coaster
System łączący zarówno cechy publicznego jak i osobistego automatycznego transportu, Napędzane bateriami 6-8 osobowe pojazdy poruszają się z maksymalną prędkością 54-80 km/h po specjalnym torze - kratownicy, który ma budowę modułową. Pojazdy pokonują wzniesienia o pochyleniu do 55% i łuki o promieniu minimalnym 6 m. Układ napędowy opracowany przez firmę Brusa posiada możliwość odzyskiwania energii podczas hamowania pojazdu.
2getthere
Projekt 2getthere systemu Personal Rapid Transit jest obecnie w fazie realizacji w ekologicznym mieście przyszłości w Masdar City w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Planowany termin realizacji to 2016 rok. 2getthere będzie to system niewielkich elektrycznych pojazdów bez kierowcy, które będą jeździć po betonowych torach i będą sterowane magnetycznymi czujnikami rozmieszczonymi co pięć metrów. Sieć torów będzie znajdować się pod powierzchnią deptaków, zastępujących ulice w tym mieście bez samochodów. System wagoników będzie więc przypominać metro na żądanie. Energia potrzebna do zasilania wagonów będzie pochodzić z kolektorów słonecznych i turbin wiatrowych, gromadzona ma być w wydajnych bateriach litowo-żelazowo-fosforanowych. Sieć przystanków ma być bardzo gęsta, tak że żadna osoba nie będzie znajdowała się dalej niż 150m od najbliższej stacji.
MISTER
Mister to polski nowatorski system publicznego transportu miejskiego. Sterowane pojazdy, przewożą tylko na żądanie, od jednej do pięciu osób, bezpośrednio, bez zatrzymania, pomiędzy dwoma dowolnymi przystankami lekkiej, nadziemnej struktury szynowej tworzącej sieć transportową Mistera. Przystanki są małe i bocznicowe, czyli nie blokują ruchu na trasach przelotowych, które będą zwykle biegły wzdłuż siatki głównych ulic na wysokości około 10 m. System MISTER składa się z czterech głównych elementów:
- napowietrznej infrastruktury - słupów i lekkej kratownicowo-rurowa szyny nośnej zawieszonej około 10 m nad ulicami,
- małej, automatycznej 5-osobowej kabiny napędzanej elektrycznie z trakcji, które, przewożą razem tylko rodzinę lub znajome sobie osoby do przystanku docelowego,
- przystanków bocznicowych, położonych poza trasą główną, które nie blokują tras przelotowych,
- systemów komputerowych.
Tekst: Politechnika Gdańska
Zdjęcie tytułowe: © Alena Yakusheva - Fotolia.com
Źródła (materiały i zdjęcia):
Dr. Joerg Schweizer, The Case for Personal Rapid Transit (PRT),
http://advancedtransit.org/pub/2006/CaseForPRT.PDF, 21.01.2010
http://www.ztkut.it.pw.edu.pl/prt-sitin/?p=1, 24.02.2010
J. Edward Anderson, Some Lessons from the History of Personal Rapid Transit (PRT), http://faculty.washington.edu/jbs/itrans/history.htm, 25.02.2010
L. R. Blake, A Public Transport System Using Four-Passenger, Self-Routing Cars
Jack H. Irving , Harry Bernstein, and Jon Buyan, 1978, D. C. Heath and Company, Lexington Books, Fundamentals of Personal Rapid Transit
J. E. Anderson, 1986, Automated Transit Vehicle Size Considerations
http://www.mist-er.com/
http://www.focus.pl/technika/zobacz/publikacje/oszczedne-auta-to-przyszlosc/strona-publikacji/1/nc/1/
Advanced Transit Association, Bob Dunning, Ian Ford, Personal Automated Transportation: Status and Potential of Personal Rapid Transit Main Report January 2003 http://www.advancedtransit.org/pub/2002/prt/
http://www.austrans.com/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1
http://www.taxi2000.com/index.html
http://www.ultraprt.com/cms/index.php?page=overview
http://www.vectusprt.com/prt/overview.php
http://www.citycoaster.com/en/home.html
http://www.2getthere.eu/Personal_Transit/
http://faculty.washington.edu/jbs/itrans/Masdar.htm
J. Edward Anderson, High-Capacity Personal Rapid Transit – Rationale, Attributes, Status, Economics, Benefits, Minneapolis Minnesota, USA
Komentarze